De Rugzak – of leerlinggebonden financiering – is bedoeld voor kinderen met een handicap die extra voorzieningen nodig hebben om (gewoon) basis- of voortgezet onderwijs te volgen. Zij zijn ingedeeld in vier clusters:
- Cluster 1: visueel gehandicapte kinderen
- Cluster 2: dove en slechthorende kinderen en kinderen met ernstige spraak/taal-moeilijkheden;
- Cluster 3: lichamelijk gehandicapte kinderen, verstandelijke gehandicapte kinderen, meervoudig gehandicapte kinderen en langdurig zieke kinderen;
- Cluster 4: kinderen met ernstige psychiatrische of gedragsproblemen (bv. autisme).
Het gaat dus om kinderen die zonder extra begeleiding geen reguliere school kunnen bezoeken. Deze kinderen zitten nu vaak in het Speciale Onderwijs (SO) of volgden, met ambulante begeleiding, regulier onderwijs. Kinderen met gedragsproblemen die eenvoudiger op te lossen zijn worden doorverwezen naar een kindercoach.
Leerlingen in het SBO
Kinderen die op een school voor Speciaal Basisonderwijs (SBO, het vroegere LOM en MLK) zitten, zullen vaak niet in aanmerking komen voor de Rugzak. Vereiste voor de Rugzak is namelijk een indicatie voor het SO en die zullen deze kinderen meestal niet krijgen. Kinderen in het SBO vallen onder het Weer Samen Naar School-traject (WSNS).
Leerlingen in het Speciaal onderwijs
Voor leerlingen die naar het speciaal onderwijs gaan komt geen Rugzak beschikbaar. Wel geldt dat zij dezelfde indicatieprocedure moeten doorlopen. De indicatie geldt dus zowel voor het krijgen van een Rugzakje als om toegang te krijgen tot het speciaal onderwijs.